Hiệp hội quỹ tín dụng nhân dân
Việt Nam

Ngày 24 và 25/5/2025, lớp tập huấn đầu tiên trong chương trình đào tạo “Kỹ năng lập và trình bày Báo cáo kiểm toán nội bộ hiệu quả cho các QTDND” đã tổ chức tại Hội trường Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 4 (NHNN Chi nhánh Khu vực 4). Lớp học thu hút 100 học viên đến từ 49 QTDND trên địa bàn tỉnh Phú Thọ và Hà Giang. Tham gia giảng dạy tại lớp tập huấn là đội ngũ giảng viên dày kinh nghiệm, là chuyên viên đến từ NHNN Chi nhánh Khu vực 4 - những người không chỉ am hiểu sâu sắc về nghiệp vụ chuyên môn và hệ thống văn bản pháp lý mới ban hành, mà còn nắm rõ các vướng mắc thực tiễn và sai phạm phổ biến mà các QTDND thường gặp phải trong quá trình triển khai hoạt động, là giảng viên của Học viện Ngân hàng, với nền tảng lý luận vững chắc, bề dày kinh nghiệm nghiên cứu và kiến thức thực tiễn phong phú, các giảng viên không chỉ truyền đạt kiến thức một cách hệ thống, bài bản mà còn cung cấp những phân tích chuyên sâu, tình huống thực tiễn và kỹ năng xử lý hiệu quả các vấn đề phát sinh trong quá trình lập và trình bày báo cáo kiểm toán nội bộ tại QTDND. 

Phát biểu chỉ đạo tại khóa học, ông Nguyễn Quốc Tùng - Phó giám đốc NHNN Chi nhánh Khu vực 4 cho biết kiểm soát nội bộ không chỉ là một yêu cầu bắt buộc trong quản trị mà còn là “lá chắn” bảo vệ an toàn tài chính, minh bạch trong hoạt động của quỹ. Đây là yếu tố cốt lõi tạo dựng niềm tin cho thành viên - những người gửi gắm vốn và kỳ vọng QTDND trở thành nơi hỗ trợ tài chính để phát triển sản xuất, kinh doanh và đời sống. Khi công tác kiểm soát được thực hiện hiệu quả, các thành viên sẽ yên tâm hơn trong việc gửi tiền, tiếp cận tín dụng, qua đó góp phần vào sự phát triển bền vững của QTDND. Tuy nhiên, ông Tùng cũng thẳng thắn nhìn nhận: “Có lúc, có nơi bộ phận kiểm soát, kiểm toán nội bộ đã chưa phát huy được vai trò độc lập và khách quan của mình, thậm chí bị chi phối hoặc làm việc mang tính hình thức. Điều này dẫn đến việc hoạt động của QTDND đi chệch hướng so với tôn chỉ mục đích ban đầu, tiềm ẩn rủi ro mất an toàn vốn và giảm hiệu quả phục vụ thành viên.” Ông cho biết, qua công tác thanh tra, giám sát, NHNN ghi nhận nhiều nguyên nhân khiến công tác kiểm soát, kiểm toán nội bộ chưa đạt hiệu quả như mong đợi. Trong đó, nguyên nhân mang tính chủ quan, đặc biệt là về trình độ, kỹ năng phân tích, tư duy hệ thống và tính quyết đoán của Ban kiểm soát là vấn đề nổi cộm. Một số cán bộ kiểm soát còn thiếu bản lĩnh, ngại va chạm hoặc chưa hiểu sâu về mô hình hoạt động của QTDND nên chưa thực sự thực hiện tốt chức năng phản biện, cảnh báo sớm rủi ro cho Hội đồng quản trị và Ban điều hành. Ngược lại, những QTDND có Ban kiểm soát hoạt động đúng chức năng, phối hợp chặt chẽ với các bộ phận khác và thực hiện giám sát thường xuyên, kịp thời cảnh báo rủi ro, giúp QTDND hoạt động hiệu quả, an toàn, sẽ tạo được niềm tin cao cho các thành viên và được đánh giá tích cực qua các kỳ thanh tra, giám sát định kỳ.

Để khắc phục những hạn chế nêu trên, ông Nguyễn Quốc Tùng nhấn mạnh sự cần thiết của các chương trình đào tạo chuyên sâu và thực tiễn. NHNN Chi Nhánh Khu vực 4 phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội mời các giảng viên là những chuyên gia đầu ngành, có kinh nghiệm thực tế sâu sắc về mô hình QTDND để trực tiếp giảng dạy, chia sẻ tình huống thực tế và hướng dẫn kỹ năng xử lý vấn đề cho học viên. Đây không chỉ là chương trình đào tạo đơn thuần mà còn là tâm huyết của các đơn vị tổ chức, nhằm tạo ra những đội ngũ cán bộ có chuyên môn cao góp phần nâng cao chất lượng quản trị kiểm soát, kiểm toán nội bộ, giảm thiểu rủi ro và xây dựng hệ thống QTDND lành mạnh, phát triển bền vững.

Phát biểu chỉ đạo tại lớp tập huấn, ông Nguyễn Đức Dũng - Tổng Thư ký Hiệp hội định hướng rõ mục tiêu và kỳ vọng đối với chương trình tập huấn, đồng thời khẳng định sự cần thiết của việc chuẩn hóa kỹ năng kiểm toán nội bộ tại các QTDND: để tổ chức lớp học Hiệp hội và NHNN Chi nhánh Khu vực 4 đã có những buổi làm việc với giảng viên, những chuyên gia nhiều kinh nghiệm của Học viện Ngân hàng, để xây dựng chương trình học tập sát với thực tiễn hoạt động của các QTDND. Lớp học này không chỉ là một khóa tập huấn thông thường, mà là dịp quan trọng để củng cố kiến thức, cập nhật các kỹ năng thiết yếu và quán triệt yêu cầu về kỹ thuật lập và trình bày báo cáo kiểm toán nội bộ hiệu quả, một công cụ then chốt trong công tác kiểm soát nội bộ hiện nay. Lớp học được tổ chức với quy mô tối đa 100 học viên nhằm bảo đảm hiệu quả trong công tác triển khai phù hợp với phương pháp giảng dạy theo hình thức “cầm tay chỉ việc” để áp dụng hiệu quả vào thực tế, thông qua các bài tập nhóm, tình huống cụ thể và dễ dàng trong việc thảo luận chuyên sâu.

Khóa học được thiết kế xoay quanh ba trụ cột chính: (1) Quán triệt các quy định pháp luật hiện hành liên quan đến kiểm soát, kiểm toán nội bộ - đặc biệt là Thông tư số 44/2021/TT-NHNN, một số nội dung sẽ trong thông tư dự thảo thay thế thông tư số 44/2021/TT-NHNN và các văn bản hướng dẫn thi hành; (2) Nhận diện và đánh giá thực trạng hoạt động kiểm toán nội bộ tại các QTDND hiện nay, từ đó xác định nhu cầu và phương hướng hỗ trợ; (3) Trang bị kỹ năng lập và trình bày báo cáo kiểm toán nội bộ theo đúng kỹ thuật, cấu trúc chuyên nghiệp, giúp phản ánh trung thực, đầy đủ các rủi ro, vi phạm, kiến nghị và kế hoạch giám sát sau kiến nghị. Các giảng viên không chỉ mang đến kiến thức chuyên môn, mà còn truyền tải phương pháp tư duy kiểm toán có hệ thống, kỹ năng phân tích và trình bày mạch lạc, giúp các QTDND từng bước hình thành tư duy quản trị rủi ro hiện đại. Báo cáo kiểm toán không chỉ dừng lại ở mức "liệt kê sự việc", mà phải có đánh giá trọng yếu, chỉ ra nguyên nhân, đề xuất khuyến nghị có giá trị thực tiễn, và đặc biệt là theo dõi, giám sát việc thực hiện khuyến nghị sau kiểm toán.

Ông Nguyễn Đức Dũng cho biết thực tiễn khảo sát gần đây của Hiệp hội cho thấy, dù nhiều QTDND đã triển khai thực hiện công tác kiểm toán nội bộ nhưng vẫn còn có QTDND chưa làm đúng quy trình, một số báo cáo của kiểm toán nội vẫn còn mang tính hình thức, chưa có phát hiện những nội dung trọng yếu có thể ảnh hưởng đến rủi ro trong hoạt động và đặc biệt là chưa có giám sát kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán khi đã được Ban lãnh đạo QTDND ghi nhận và chỉ đạo các bộ phận liên quan khắc phục và ngăn chặn kịp thời. Ông nhấn mạnh, một báo cáo kiểm toán nội bộ hiệu quả sẽ giúp Ban lãnh đạo QTDND nâng cao năng lực quản trị, điều hành, nâng cao chất lượng kiểm soát và kiểm toán nội bộ và đưa hoạt động của QTDND đạt hiệu quả cao, tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật, luôn đồng hành và hỗ trợ tích cực quá trình sản xuất, kinh doanh của thành viên. 

Trong thời gian qua, hệ thống QTDND đã và đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ Đảng, Nhà nước và Ngân hàng Nhà nước. Dù quy mô còn nhỏ, nhưng QTDND đã thể hiện rõ vai trò là kênh dẫn vốn hiệu quả cho khu vực nông thôn, góp phần xóa đói giảm nghèo, tạo việc làm và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Tuy nhiên, trong bối cảnh môi trường pháp lý và hoạt động tài chính ngày càng phức tạp, công tác kiểm soát, kiểm toán nội bộ cần được nâng cao cả về chất lượng và tư duy thực hiện. Từ thực tiễn đó, ông đề nghị: Các giảng viên cần giúp học viên hiểu rõ hơn về yêu cầu lập, trình bày, đánh giá và khuyến nghị trong báo cáo kiểm toán nội bộ, cũng như vai trò của công tác giám sát sau kiểm toán; đề xuất Ngân hàng Nhà nước tiếp tục quan tâm và hỗ trợ Hiệp hội tổ chức các lớp đào tạo chuyên sâu, hướng dẫn nghiệp vụ phù hợp với thực tiễn của QTDND; Hiệp hội sẽ đồng hành cùng các QTDND trong việc xây dựng các quy định nội bộ mẫu, ban hành tài liệu hướng dẫn kiểm toán phù hợp và kiến nghị các cấp có thẩm quyền xây dựng cơ chế pháp lý riêng, phù hợp với quy mô và đặc thù hoạt động của hệ thống QTDND hiện nay; các học viên cần chủ động lắng nghe, tích cực thảo luận và chia sẻ khó khăn thực tế, không chỉ ở vai trò Ban kiểm soát mà còn trong tổng thể hoạt động của quỹ. Việc học viên được trao đổi trực tiếp với giảng viên và đại diện cơ quan quản lý sẽ giúp tìm ra những giải pháp thiết thực, nâng cao năng lực kiểm toán nội bộ đối với cán bộ QTDND. Kết thúc bài phát biểu, ông Nguyễn Đức Dũng cảm ơn sự quan tâm hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 4 và sự ủng hộ của các QTDND tỉnh Phú Thọ và Hà Giang đã tham gia tích cực lớp học này và ông mong muốn khi kết thúc lớp học các học viên sẽ có kiến thức đầy đủ hơn về kỹ năng kiểm toán nội bộ và áp dụng hiệu quả tại đơn vị công tác của mình.

Qua hai ngày học tập nghiêm túc, học viên không chỉ được cập nhật các yêu cầu pháp lý mới mà còn được hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật lập, trình bày báo cáo kiểm toán nội bộ theo hướng rõ ràng, khách quan và phù hợp thực tiễn hoạt động tại QTDND. Chương trình tập huấn đã không chỉ góp phần nâng cao chất lượng công tác kiểm toán nội bộ tại các QTDND, mà còn là một bước đi quan trọng nhằm chuẩn hóa và chuyên nghiệp hóa đội ngũ nhân sự làm công tác kiểm soát, kiểm toán nội bộ - một trong những yếu tố then chốt để hệ thống QTDND phát triển an toàn, hiệu quả và bền vững. Nội dung đào tạo không chỉ mang tính lý thuyết mà còn gắn chặt với thực tế, giúp học viên dễ dàng áp dụng vào công việc tại đơn vị. Lớp đã nhận được 100% các học viên đánh giá có chất lượng tốt và rất tốt.

Tiếp nối thành công của lớp đầu tiên, lớp thứ hai sẽ được tổ chức vào ngày 07 & 08/6/2025, dành cho 98 học viên của 47 QTDND trên địa bàn các tỉnh Vĩnh Phúc, Lào Cai và Yên Bái.

Lớp tập huấn “Kỹ năng lập và trình bày Báo cáo kiểm toán nội bộ”, được tổ chức thành công, không chỉ kiến thức, kỹ năng chuyên môn được củng cố, mà còn lan tỏa tinh thần đổi mới trong tư duy kiểm toán nội bộ - một yếu tố cốt lõi bảo đảm sự an toàn và phát triển bền vững của hệ thống QTDND. Thành công của lớp còn sự phối hợp hiệu quả giữa Hiệp hội, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 4. Đây cũng là tiền đề vững chắc để Hiệp hội tiếp tục triển khai các chương trình đào tạo tiếp theo với các Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong quản trị, kiểm soát rủi ro và tuân thủ pháp luật trong toàn hệ thống QTDND.

Một số hình ảnh tại lớp tập huấn:

Ban Đào tạo.