Báo cáo giải trình một số vấn đề đại biểu quan tâm về dư địa chính sách tiền tệ (CSTT), Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, theo tinh thần của Nghị quyết Trung ương, Nghị quyết của Quốc hội, của Chính phủ, chương trình này là các chính sách bổ sung ngoài khung khổ kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội 5 năm, cũng như thực hiện đề án tái cơ cấu của nền kinh tế trong 5 năm. Vì vậy, trong quá trình thiết kế chính sách, Chính phủ đã cân nhắc kỹ lưỡng trên cơ sở đánh giá tổng thể dư địa của các chính sách trong các chương trình. Bên cạnh đó, yêu cầu khi thực hiện chương trình phải đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng báo cáo làm rõ băn khoăn của đại biểu
“Do tính chất ngắn hạn, CSTT cần sự linh hoạt theo sát diễn biến của thị trường, có lúc phải đưa tiền ra, nhưng cũng có lúc phải hút tiền về. Chính vì vậy, tại thời điểm xây dựng Chương trình này, khó có thể lượng hóa được bao nhiêu là lượng tiền đưa ra từ CSTT”, Thống đốc cho biết.
Liên quan đến giảm lãi suất cho vay, Thống đốc cho biết, đây là vấn đề mà doanh nghiệp và đại biểu Quốc hội rất quan tâm. Ngành Ngân hàng cũng coi đây là một nhiệm vụ trọng tâm trong điều hành. Theo đó, ngay sau khi dịch Covid-19 bùng phát, NHNN đã tập trung giảm nhanh 3 lần lãi suất điều hành, đồng thời chỉ đạo các TCTD và điều tiết tiền tệ để giảm mặt bằng lãi suất cho vay trong năm 2020 khoảng 1%, năm 2021 tiếp tục giảm khoảng 0,8%.
“Trên thực tế NHNN cũng động viên, khuyến khích, kêu gọi các TCTD miễn, giảm lãi vay và giảm phí. Từ khi dịch Covid-19 bùng phát đến nay, toàn hệ thống các TCTD giảm cả lãi, cả phí khoảng 40.000 tỷ đồng từ chính nguồn tài chính của TCTD để hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân”, Thống đốc nhấn mạnh.
Cần tăng vốn cho các NHTM nhà nước
Cũng theo giải trình của Thống đốc NHNN, trong bối cảnh hiện nay, lạm phát trên thế giới có xu hướng gia tăng, các ngân hàng trung ương trên thế giới đã bắt đầu thu hẹp chính sách nới lỏng và tăng lãi suất. Trong bối cảnh xu hướng thế giới tăng lãi suất lên, nền kinh tế của chúng ta lại đặt yêu cầu giảm mặt bằng lãi suất là một vấn đề thực sự khó khăn trong điều hành CSTT.
Tuy nhiên, trong xây dựng Chương trình phục hồi này, Chính phủ cũng đã cân nhắc rất kỹ và đưa ra một số giải pháp để phấn đấu hệ thống TCTD giảm từ 0,5 đến 1% lãi suất trong 2 năm.
Làm rõ về gói hỗ trợ lãi suất 40.000 tỷ đồng, Thống đốc cho biết, đây là nguồn tiền từ nguồn ngân sách. Nguồn tiền cho vay sẽ huy động của TCTD trong nhân dân. Trong quá trình điều hành, NHNN cũng sẽ điều tiết linh hoạt để tạo thuận lợi cho TCTD có nguồn cung tín dụng, đáp ứng được nhu cầu cho gói này.
Các chính sách hỗ trợ về tài khóa và tiền tệ được kỳ vọng sẽ giúp doanh nghiệp phục hồi tốt hơn
“Đặc biệt tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội trong quá trình triển khai Chương trình thời gian tới, trong quá trình hướng dẫn, NHNN cũng sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan theo phân công của Chính phủ tại phụ lục kèm theo sẽ tập trung vào xác định các đối tượng có trọng tâm, trọng điểm và khắc phục những hạn chế của những gói hỗ trợ trước”, Thống đốc nhấn mạnh.
Liên quan đến tăng vốn điều lệ của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank), Thống đốc cho biết, việc tăng vốn cho Agribank cũng như các NHTM nhà nước có vốn nhà nước chi phối là rất cần thiết. Bởi lẽ, so với các nước, tiềm lực vốn của các ngân hàng Việt Nam còn thấp. Trong những năm qua, các NHTMCP đã tăng vốn điều lệ khá mạnh mẽ, nhưng vốn điều lệ của các NHTM nhà nước có cổ phần chi phối chỉ tăng khiêm tốn. Do vậy, trong chương trình này cũng đặt ra vấn đề tăng vốn điều lệ cho các NHTM Nhà nước để nuôi dưỡng nguồn thu.
“Riêng đối với Agribank, vì đây là ngân hàng 100% vốn của Nhà nước. Theo quy định của pháp luật, đây thuộc dự toán thu, chi ngân sách nên thuộc thẩm quyền của Quốc hội quyết định”, Thống đốc giải trình thêm.
Hỗ trợ có trọng điểm, thúc đẩy cả cung và cầu
Về phần mình, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội là vấn đề lớn, khó, có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với nền kinh tế mà cả xã hội, y tế; tác động không chỉ trong ngắn hạn mà cả trung và dài hạn, đặc biệt chưa có tiền lệ. Chính phủ đã nghiên cứu, đánh giá tình hình phát triển các ngành, lĩnh vực nói riêng, kinh tế - xã hội nói chung, những khó khăn trong sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, người dân, người lao động và nhu cầu hỗ trợ, khả năng huy động nguồn lực và hấp thụ của nền kinh tế để xây dựng chính sách tài khóa và tiền tệ với quy mô phù hợp. Trên cơ sở đó đề xuất quy mô, phạm vi, đối tượng và lộ trình thực hiện của từng chính sách.
Chính phủ đã tính toán trên quan điểm ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo cân đối lớn của nền kinh tế. Năm 2022 sẽ giải ngân 42% tổng số vốn của Chương trình, phần còn lại giải ngân trong năm 2023.
Về phân bổ và quản lý sử dụng, thực hiện các chính sách tài khóa, tiền tệ một cách hiệu quả, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, phải tuân thủ quy định pháp luật hiện hành, nhất là chính sách tài khóa. Ngoài ra, cần đáp ứng các nguyên tắc, tiêu chí phân bổ của Chương trình.
Trên cơ sở quan điểm, mục tiêu của chính sách, Chính phủ đã nghiên cứu đề xuất hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm, vừa đáp ứng nhu cầu trước mắt, vừa phục vụ tăng trưởng, phát triển lâu dài, thúc đẩy cả cung và cầu của nền kinh tế. Chính sách tập trung vào những ngành cần thiết, trước mắt tập trung vào nâng cao năng lực phòng chống dịch gắn với nâng cao năng lực, hiện đại hóa các trung tâm chuyên sâu CDC cấp vùng, bệnh viện, viện tuyến trung ương; giải quyết việc làm, đào tạo lao động, phục hồi du lịch...
Tiếp đó là phát triển hệ thống hạ tầng giao thông chiến lược, kết nối cửa khẩu đông bắc, các khu công nghiệp, khu kinh tế... Ngoài ra, còn phải phân bổ nguồn vốn hài hòa giữa các vùng miền, tạo động lực mới trong phát triển, đảm bảo công bằng, nhưng không cào bằng, xác định thứ tự ưu tiên đầu tư lĩnh vực, ngành có tính lan tỏa.
Giải trình băn khoăn của nhiều đại biểu Quốc hội nêu với quy mô tương đối lớn, thời gian tương đối ngắn, khả năng hấp thụ, đảm bảo đạt hiệu quả, mục tiêu đề ra của Chương trình là thách thức rất lớn đối với nền kinh tế nước ta hiện nay. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng, yếu tố đảm bảo cho sự thành công chính là khâu tổ chức thực hiện ở các cấp, các ngành sau khi các chính sách được Quốc hội thông qua. Đây là nhiệm vụ chính trị nặng nề của cả hệ thống chính trị, các cấp các ngành, đòi hỏi mỗi chúng ta phải phát huy. Chính phủ mong muốn các đại biểu Quốc hội tham gia giám sát tại địa phương trong quá trình thực hiện.
Theo Thời báo ngân hàng
