Mặc dù đến tuần thứ hai của tháng 6 đã khá nhiều NH tuyên bố giảm LS cho vay VND, nhưng LS với những khách hàng VIP nhất vẫn ở mức từ 13%-14%/năm, khách hàng bình thường 14%-15%, còn đối với các khoản vay tiêu dùng và phi sản xuất thì LS vẫn đứng ở mức 15%-17%. Với một mặt bằng của cả thị trường tiền tệ như vậy, việc hạ LS xuống mức huy động khoảng 10% và cho vay 12% cần phải có lộ trình và những giải pháp đồng bộ.
LS trái phiếu chính phủ đang đẩy LS ngân hàng
Muốn hạ được LS cho vay, mấu chốt phải hạ được LS huy động, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng rất khó giảm LS NH khi mà LS trúng thầu trái phiếu chính phủ (TPCP) kỳ hạn 5 năm vừa qua đã là 11,2%/năm. Theo nguyên lý thông thường thì LS NH phải cao hơn lãi suất TPCP (vì TPCP rủi ro gần như bằng 0%). Một khi LS trái phiếu tăng thì LS chung của nền kinh tế cũng tăng.
Từ giờ đến cuối năm, lượng TPCP phát hành còn rất lớn, nếu vẫn mức LS trúng thầu TPCP cứ tăng dần như những đợt đấu thầu vừa qua (10,9% với kỳ hạn 2 năm ngày 20.5.2010, lên 11,2% với kỳ hạn 5 năm phát hành ngày 8.6.2010) thì LS huy động vốn của các NHTM phải cao hơn từ 0,5%-1% thì người gửi tiền mới chấp nhận. Không chỉ LS TPCP, một số NHTM cổ phần quy mô nhỏ cũng cho rằng LS trái phiếu của các NHTM nhà nước cũng khiến cho các NHTM cổ phần nhỏ không thể hạ được LS huy động.
Lo thanh khoản cuối năm
Như thông lệ, đầu quý III hằng năm các NH đã phải lo phương án đảm bảo thanh khoản những tháng cuối năm. 6 tháng năm nay tốc độ tăng vốn huy động thấp hơn khoảng 5% so cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, thị trường BĐS, CK, trái phiếu Chính phủ doanh nghiệp từ nay đến cuối năm được dự đoán là sẽ hút rất nhiều vốn của xã hội. Huy động vốn từ các tổ chức phi NH và dân cư vẫn là ưu tiên số 1 của các NHTM vì vốn vay từ NHNN và thị trường liên NH chỉ là giải pháp xử lý thanh khoản tạm thời. NHTM muốn thu hút vốn trong bối cảnh năm nay chỉ có thể dùng LS, và mức LS huy động phải cao hơn lạm phát kỳ vọng và cao hơn LS TPCP.
Vẫn có khả năng hạ LS, nếu…
Theo thông tin từ website NHNN, tại cuộc họp ngày cuối tuần qua (11.6.2010) lãnh đạo các NHTM cho rằng với những tiền đề tích cực như: Sự ổn định của nền kinh tế vĩ mô, chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự hỗ trợ của NHNN, cung-cầu vốn trên thị trường tại thời điểm hiện nay thì khả năng giảm LS thị trường là hoàn toàn có thể thực hiện được. Tuy nhiên, để phù hợp với thực tiễn, hầu hết tổng giám đốc các NHTM đều cho rằng cần phải có lộ trình nhất định, mà trước hết tập trung vào giảm LS kỳ hạn ngắn và giảm LS cho vay đối với các đối tượng khách hàng ưu tiên như: Xuất khẩu, nông nghiệp và phát triển nông thôn, doanh nghiệp nhỏ và vừa....
LS NH, nhất là LS cho vay VND sẽ tiếp tục hạ thời gian tới, đó là dự đoán của một số lãnh đạo NHTM. Cơ sở của nhận định này là do tốc độ tăng trưởng dư nợ 6 tháng đầu năm của các NHTM vẫn ở mức thấp (tính chung toàn hệ thống thì thấp hơn khoảng trên 6% so cùng kỳ năm trước), vì vậy, áp lực tăng dư nợ để hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận khiến các NH phải đưa ra những mức LS chào vay thấp hơn.
Thêm nữa, vừa qua đại diện NH HSBC cho biết NH này áp dụng mức lãi suất cho vay 12%/năm cho một số ít khách hàng DN có quan hệ tín dụng thân thiết. Thông tin này đã đánh động các NHTM nội địa về sự cạnh tranh hút khách hàng tốt từ phía các NH nước ngoài. Biết là chưa thể giảm nhanh được LS nếu chỉ đơn giản bằng biện pháp điều chỉnh LS, một số NHTM đã tính đến biện pháp tiết kiệm hơn nữa các chi phí của NH để giảm chi trong đầu vào vốn huy động. Đây có lẽ mới là biện pháp bền vững và hiệu quả nhất.
