- Giai đoạn 1995 – 2000
Ngày 5/8/1995, ghi dấu mốc quan trọng trong lịch sử hình hành phát triển hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân bằng sự ra đời của Quỹ tín dụng Trung ương, theo quyết định 162/QĐ-NH5 ngày 8/6/1995. Quỹ tín dụng Trung ương có nhiệm vụ điều hòa vốn trong toàn hệ thống QTDND dưới hình thức nhận tiền gửi và cho vay; bảo đảm khả năng chi trả và thanh toán cho toàn hệ thống; làm đầu mối cho hệ thống QTDND trong các quan hệ với Chính phủ, Ngân hàng nhà nước, các Bộ, Ngành, các Tổ chức trong và ngoài nước.
Những năm đầu đi vào hoạt động, Quỹ tín dụng Trung ương gặp muôn vàn khó khăn và thách thức: Nguồn vốn ít ỏi, chỉ vỏn vẹn 20 người, cơ sở vật chất thiếu thốn, quy chế còn đang trong giai đoạn hình thành
Nhưng với sự quyết tâm và nỗ lực của Ban lãnh đạo, toàn thể đội ngũ cán bộ và được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của NHNN Việt Nam, Quỹ tín dụng Trung ương đã hoàn thành tốt nhiệm vụ điều hòa vốn cho hệ thống, ngày càng khẳng định vai trò hạt nhân, trung tâm, điều phối hoạt động của hệ thống QTDND.
- Giai đoạn 2000 – 2013
Năm 2000, Bộ chính trị ban hành Chỉ thị 57-CT/TW ngày 10/10/2000 về “Củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân. Chỉ thị nêu rõ “Hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của các Quỹ tín dụng nhân dân theo hướng chuyển dần từ mô hình bao gồm Quỹ tín dụng nhân dân cơ sở, Quỹ tín dụng Khu vực và Quỹ tín dụng Trung ương sang mô hình chỉ còn Quỹ tín dụng nhân dân cơ sở và Quỹ tín dụng Trung ương.
Trên tinh thần đó, NHNN Việt Nam đã phê duyệt Đề án tổng thể mở rộng mạng lưới hoạt động của Quỹ tín dụng Trung ương. Theo đó, các Quỹ tín dụng khu vực được sát nhập vào Quỹ tín dụng Trung ương và chuyển thành Chi nhánh của Quỹ tín dụng Trung ương; Đồng thời đưa công tác điều hòa vốn cho hệ thống về một mối với việc các Chi nhánh Quỹ tín dụng Trung ương tiếp nhận điều hòa vốn cho các Quỹ tín dụng nhân dân cơ sở từ 32 Chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố nơi chưa có Quỹ tín dụng khu vực.
Quỹ tín dụng Trung ương bước vào một thời kỳ phát triển mới cả quy mô và chất lượng. Dưới sự chỉ đạo và giám sát tích cực của NHNN cùng với những công cụ hỗ trợ về mặt pháp lý, vai trò đầu mối được cải thiện rõ rệt, nguồn vốn điều hòa trong hệ thống đã có bước tăng trưởng vượt bậc, năng lực tài chính phát triển mạnh mẽ, tính liên kết hệ thống ngày càng chặt chẽ. Uy tín của Quỹ tín dụng Trung ương đối với các Tổ chức Quốc tế ngày càng được nâng cao.
Thông qua đầu mối là Quỹ tín dụng Trung ương, các Quỹ tín dụng nhân dân đã từng bước cung cấp các sản phẩm dịch vụ ngân hàng hiện đại tới các thành viên và người dân ở vùng nông thôn…
Thực hiện Luật các Tổ chức tín dụng năm 2010, ngày 26/12/2012, NHNN ban hành Thông tư 31/2012/TT-NHNN quy định về Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam với những quy định mới, tăng cường quyền hạn, trách nhiệm của Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam đối với hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân.
Ngày 17/12/2012, tại Hà Nội, Quỹ tín dụng Trung ương đã tiến hành Đại hội chuyển đổi Quỹ tín dụng Trung ương thành Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam.
- Giai đoạn 2013 – Nay
Ngày 22/3/2013, Đại hội đại biểu thành viên đầu tiên của Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam được tổ chức. Đại hội đã thông qua:
Tên Ngân hàng bằng tiếng Việt là Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam.
Tên tiếng Anh là: Co-operative Bank of Vietnam, viết tắt là Co-opBank.
Trụ sở đặt tại Tp. Hà Nội, thời hạn hoạt động 99 năm, vốn điều lệ là 3.000 tỷ đồng.
Ngày 4/6/2013, Thống đốc NHNN ký Giấy phép số 166/GP-NHNN cho phép thành lập Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam
Ngày 9/7/2013, tại buổi lễ Tổng kết 12 năm thực hiện Chỉ thị 57-CT/TW của Bộ chính trị về củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân, Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam đã tổ chức Lễ Khai trương hoạt động.
Ngày 23/1/2014, Thống đốc NHNN đã ban hành Thông tư số 03/2014/TT-NHNN quy định về Quỹ bảo đảm an toàn hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân.
Ngày 31/03/2015, Thống đốc NHNN ban hành Thông tư 04/2015/TT-NHNN quy định về Quỹ tín dụng nhân dân.
Ngày 17/6/2016, Thống đốc NHNN đã ban hành Thông tư 09/2016/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 31/2012/TT-NHNN, ngày 26/11/2012 của Thống đốc NHNN quy định về Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam.
Cuối năm 2017 và đầu năm 2018, được sự chấp thuận của Thống đốc NHNN cho phép thành lập 5 Chi nhánh gồm: Yên Bái, Hà Tĩnh, Bắc Giang, Gia Lai và Tây Ninh, Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam đã tổ chức Lễ khai trương hoạt động các Chi nhánh trên và nâng tổng số Chi nhánh của Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam lên thành 32 Chi nhánh.
Ngày 2/10/2018 Thống đốc NHNN đã ban hành chỉ thị số 06/CT-NHNN về việc chấn chỉnh, tăng cường phòng, chống, ngăn ngừa vi phạm pháp luật nhằm đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động trong hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân.
