Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa có văn bản số 7628/NHNN-TTGSNH gửi NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố; Ngân hàng Hợp tác xã; Hiệp hội QTDND Việt Nam về việc xử lý kiến nghị của một số QTDND về Thông tư 31/2012/TT-NHNN và Thông tư 03/2014/TT-NHNN.
Theo đó, thời gian qua, NHNN nhận được một số kiến nghị của các QTDND trong việc thực hiện Thông tư 31/2012/TT-NHNN ngày 26/11/2012 quy định về Ngân hàng Hợp tác xã (Thông tư 31) và Thông tư 03/2014/TT-NHNN ngày 23/01/2014 quy định về Quỹ bảo đảm an toàn hệ thống QTDND (Thông tư 03) của NHNN. Liên quan đến các kiến nghị của QTDND, Thống đốc NHNN Việt Nam có ý kiến như sau.
1. Về nội dung Ngân hàng Hợp tác xã kiểm tra, kiểm soát hoạt động của QTDND và có ý kiến tham gia về phương án nhân sự của QTDND:
Điều 44 Thông tư 31 quy định: Quyền hạn của Ngân hàng Hợp tác xã: “…Kiểm tra, giám sát hoạt động nghiệp vụ, việc thực hiện các quy định về an toàn của QTDND. Kiểm toán, hướng dẫn và hỗ trợ kiểm toán nội bộ của các QTDND thành viên. Có ý kiến tham gia về phương án nhân sự của QTDND trước khi QTDND tiến hành bầu, bổ nhiệm các chức danh thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc QTDND”.
Trong quá trình thực hiện điều hòa, cân đối vốn với các QTDND, việc Ngân hàng Hợp tác xã có quyền kiểm tra, giám sát hoạt động nghiệp vụ, các quy định về an toàn của các QTDND là phù hợp để đảm bảo cho hoạt động điều hòa vốn có hiệu quả cao. Ngân hàng Hợp tác xã không thực hiện thanh tra, xử lý vi phạm trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về tiền tệ và ngân hàng của các QTDND. NHNN thực hiện nhiệm vụ thanh tra, giám sát đối với Ngân hàng Hợp tác xã và QTDND theo quy định của pháp luật.
Theo quy định tại Thông tư số 44/2011/TT-NHNN ngày 15/12/2011 quy định về kiểm toán độc lập: các QTDND phải tiến hành thành lập bộ máy kiểm toán nội bộ. Tuy nhiên, do nhiều QTDND có quy mô quá nhỏ, không thể thực hiện việc kiểm toán nội bộ hoặc cán bộ không đáp ứng được yêu cầu kiểm toán nội bộ nên Ngân hàng Hợp tác xã được giao trách nhiệm kiểm toán, hướng dẫn và hỗ trợ kiểm toán nội bộ của các QTDND thành viên để bảo đảm toàn bộ hệ thống QTDND.
Với vai trò là Ngân hàng đầu mối đối với hệ thống QTDND, Ngân hàng Hợp tác xã có ý kiến tham gia để NHNN có thêm cơ sở xem xét, lựa chọn nhân sự tốt nhất cho bộ máy quản trị, điều hành của QTDND. Ngân hàng Hợp tác xã không thực hiện chấp thuận danh sách dự kiến các chức danh nêu trên của QTDND và các QTDND không bắt buộc phải lấy ý kiến Ngân hàng Hợp tác xã trước khi thực hiện các trình tự, thủ tục bầu, bổ nhiệm nhân sự của mình. Thẩm quyền chấp thuận danh sách dự kiến những người được bầu, bổ nhiệm làm thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Ban kiểm soát, giám đốc QTDND do NHNN thực hiện.
Về nội dung này, NHNN đã có Công văn số 2094/NHNN-TTGSNH ngày 28/3/2013 gửi NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố, QTDTW và Hiệp hội QTDND Việt Nam.
2. Về nội dung mức phí trích nộp Quỹ bảo đảm an toàn hệ thống QTDND (Quỹ bảo toàn) hàng năm 0,08% và việc Quỹ bảo toàn nên giao cho NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố quản lý, điều hòa:
Mức phí này được quy định trên cơ sở cân đối giữa việc đảm bảo khả năng tài chính hỗ trợ cho các QTDND khi gặp khó khăn có thể khắc phục trở lại hoạt động bình thường, ngăn chặn tình trạng đổ vỡ dây chuyền trong hoạt động của QTDND và đảm bảo khả năng tài chính của QTDND đóng góp phí. Quy định nêu trên đã được lấy ý kiến rộng rãi của QTDND, các NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, Hiệp hội QTDND và đã thống nhất với Bộ tài chính.
Qua số liệu giám sát hệ thống QTDND, mức trích nộp Quỹ bảo toàn hệ thống 0,08% không ảnh hưởng nhiều tới chi phí tài chính của QTDND trừ những QTDND vốn đã có kết quả kinh doanh thua lỗ. Mức đóng góp phí này tạo nguồn vốn để duy trì tính an toàn cho các QTDND trong trường hợp kinh doanh bị lỗ, gặp khó khăn về tài chính, khó khăn chi trả trong hoạt động kinh doanh của mình.
Về việc giao Quỹ bảo toàn hệ thống QTDND cho NHNN chi nhánh tỉnh quản lý:
Điều 117 Luật các TCTD quy định: “Hoạt động của Ngân hàng Hợp tác xã: Hoạt động chủ yếu của Ngân hàng Hợp tác xã là điều hòa vốn và thực hiện các hoạt động ngân hàng đối với thành viên là các QTDND”.
Điều 6 Thông tư 31 quy định: “Tính chất và mục tiêu hoạt động Ngân hàng Hợp tác xã là loại hình TCTD được tổ chức theo mô hình hợp tác xã với mục tiêu chủ yếu là liên kết, bảo đảm an toàn của hệ thống thông qua việc hỗ trợ tài chính và giám sát hoạt động trong hệ thống QTDND. Hoạt động chủ yếu là điều hòa vốn và thực hiện các hoạt động ngân hàng đối với thành viên là các QTDND”. Như vậy, việc giao Ngân hàng Hợp tác xã quản lý Quỹ bảo toàn hệ thống QTDND là phù hợp.
NHNN thông báo tới NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố, Ngân hàng Hợp tác xã và Hiệp hội QTDND Việt Nam để biết và triển khai thực hiện. Để trả lời các kiến nghị nêu trên của các QTDND, đề nghi NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố triển khai nội dung công văn này đến các QTDND trên địa bàn.
