Đó là nhận định của Bà Nguyễn Thị Hạnh - Phó Vụ Trưởng Vụ Kiểm toán nội bộ NHNN Việt Nam tại buổi tọa đàm với chủ đề “Hoạt động Kiểm soát và kiểm toán nội bộ tại QTDND” do Hiệp hội QTDND Việt Nam phối hợp với Học viện Ngân hàng tổ chức tại Hà Nội vào ngày 14/06/2019 vừa qua. Buổi tọa đàm với thành phần khách mời tham dự là đại diện lãnh đạo các Vụ, Cục NHNN Việt Nam, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, lãnh đạo Hiệp hội Ngân hàng, Hiệp hội QTDND Việt Nam, Ngân hàng Hợp tác, Học viện Ngân hàng cùnglãnh đạo các QTDND đại diện cho toàn thể QTDND hội viên trên toàn quốc.
Nắm bắt được tình hình thực tế của hoạt động kiểm soát tại QTDND cũng như việc hiểu đúng bản chất của hoạt động này cùng những khái niệm liên quan, Hiệp hội QTDND đã soạn thảo cuốn sách với nội dung xoay quanh hoạt động kiểm soát và kiểm toán nội bộ tại QTDND. Nhằm mục đích sớm hoàn thiện cuốn sách để phát hành tới toàn hệ thống QTDND, TS. Nguyễn Thị Kim Thanh - Phó Tổng thư ký Hiệp hội đã trình bày tóm tắt về sự cần thiết và những yêu cầu đặt ra đối với hoạt động kiểm soát, kiểm toán nội bộ trong quá trình hoạt động của QTDND; cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện và giới thiệu kết cấu nội dung của cuốn sách để được lắng nghe những ý kiến tham luận,góp ý của các đại biểu khách mời tại buổi tọa đàm về nội dung cuốn sách. Một trong những nội dung quan trọng trong cuốn sách đó là đã phân địnhđược rõ ràng hai khái niệm mà lâu nay vẫn thường bị nhầm lẫn, một là: “Kiểm soát nội bộ” là toàn bộ chính sách, những quy định, các thủ tục kiểm soát, các bước công việc do lãnh đạo QTDND xây dựng và áp dụng nhằm bảo đảm cho đơn vị tuân thủ pháp luật và các quy định, để kiểm tra, kiểm soát ngăn ngừa, phát hiện gian lận, sai sót, để lập báo cáo tài chính trung thực và hợp lý nhằm bảo vệ, quản lý tài sản và điều hành hoạt động của QTDND đạt hiệu quả kinh doanh tốt nhất. Đó là một quá trình, yếu tố con người có vai trò quyết định..; hai là: “Kiểm toán nội bộ” là một bộ phận nằm trong hệ thống kiểm soát nội bộ và hoạt động một cách độc lập của những người có thẩm quyền thuộc bộ phận kiểm toán nội bộ nhằm thu thập các bằng chứng để kiểm tra, đánh giá các thông tin của QTDND để đưa ra những giải pháp khắc phục, ngăn ngừa những vi phạm nhằm mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh doanh, quản trị rủi ro và kiểm soát hoạt động kinh doanh của QTDND.
Tại buổi tọa đàm, các đại biểu khách mời đều cho rằng việc Hiệp hội biên soạn và tổ chức xin ý kiến về cuốn sách này mang ý nghĩa hết sức quan trọng không chỉ thể hiện vai trò, trách nhiệm của Hiệp hội đối với hội viên mà còn đem lại công cụ hỗ trợ rất hữu ích cho hệ thống QTDND khi cuốn sách được hoàn thiện để phát hành.
Nhìn nhận từ góc độ cơ quan quản lý nhà nước, đại diện lãnh đạo các Vụ, Cục NHNN Việt Nam, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố đánh giá sau 25 năm QTDND hoạt động và phát triển, hành lang pháp luật dành cho hệ thống QTDND đã cơ bản ổn định và ngày càng hoàn thiện tuy nhiên hệ thống kiểm soát, kiểm toán nội bộ của QTDND vẫn còn nhiều hạn chế cả về đội ngũ nhân lực lẫn chất lượng thông tin báo cáo.Qua thực tế theo dõi và quản lý hoạt động cho thấy ngoài nguyên nhân yếu kém trong nghiệp vụ thì các sai phạm trong hoạt động của QTDND hầu hết đều bắt nguồn từ đạo đức nghề nghiệp.
Phát biểu tại buổi tọa đàm, ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó Vụ Trưởng Vụ Tài chính kế toán NHNN Việt Nam cho rằng cần phân biệt rõ hai khái niệm Kiểm soát nội bộ và Kiểm toán nội bộ như trong cuốn sách đã đề cập. Ông cũng cho rằng, trong hoạt động của QTDND, nếu Ban kiểm soát làm đúng quy trình, nhiệm vụ của mình là hoàn thiện bộ quy chế, quy trình hoạt động và đồng nhất bộ máy quản trị điều hành thì thậm chí không cần bộ phận Kiểm toán nội bộ hay kiểm toán độc lập. Ông và các đại diện lãnh đạo phía cơ quan quản lý nhà nước đều thống nhất quan điểm cho rằng giải pháp để làm tốt công tác kiểm soát tại QTDND thì bên cạnh việc ban hành các chế tài, sửa đổi các văn bản luật phù hợp với tình hình thực tế hoạt động thì các QTDND cần được hướng dẫn, “cầm tay chỉ việc” đối với hoạt động còn rất nhiều khó khăn, vướng mắc này và sự ra đời của cuốn sách hay có thể rút gọn thành “Cuốn cẩm nang” liên quan đến hoạt động kiểm soát, kiểm toán nội bộ là rất thiết thực và đúng lúc.
Về phía đại diện các QTDND, các đại biểu đều cho rằng cuốn sách do Hiệp hội biên soạn mô hình chung đã nêu ra được 2 vấn đề quan trọng: tổng quan về hệ thống kiểm soát nội bộ và quy trình, hướng dẫn trong hoạt động kiểm soát tại QTDND. Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đánh giá cuốn sách đã đem lại những nhận thức rõ ràng về mảng hoạt động mà các QTDND còn đang rất yếu. Do vậy, bên cạnh việc đưa ra ý kiến góp ýmột số chỉnh sửa, bổ sung về nội dung và hình thức cuốn sách sao cho phù hợp với trình độ cán bộ cũng như quy mô hoạt động của hệ thống thì các đại biểu đều đề nghị Hiệp hội nhanh chóng hoàn thiện cuốn sách để có thể tới được với toàn bộ hệ thống QTDND.
Với cương vị là một giảng viên, từng nhiều năm phụ trách công tác kiểm toán nội bộ của NHTM có quy mô hoạt động lớn, chuyên gia Nguyễn Hoàng Phú nhận định hệ thống kiểm soát nội bộ chính là hệ điều hành của một tổ chức tín dụng (2). Ông cũng đưa ra những hiểu biết và phân tích của mình đối với hoạt động này để các đại biểu khách mời nhận thức rõ ràng hơn về hoạt động kiểm soát, kiểm toán nội bộ đối với một tổ chức tín dụng và tầm quan trọng của nó. Cùng ý kiến với các đại biểu tham dự buổi tọa đàm đến từ NHNN Việt Nam và Học viện Ngân hàng, ông rất mong muốn được tham gia vào công tác chỉnh sửa và hoàn thiện cuốn sách vô cùng ý nghĩa với hoạt động của hệ thống QTDND.
Lắng nghe những tham luận và đóng góp ý kiến của các đại biểu khách mời tại buổi tọa đàm, thay mặt lãnh đạo Hiệp hội, bà Nguyễn Thị Kim Thanh - Phó Tổng thư ký Hiệp hội trân trọng cảm ơn vàghi nhận những ý kiến rất hữu ích đối với dự thảo cuốn sách do Hiệp hội biên soạn. Bà khẳng định, để hoàn thiện cuốn sách này, Hiệp hội rất cần sự ủng hộ từ phía các QTDND hội viên cũng như sự phối hợp,hỗ trợtừ phía các chuyên gia và các cơ quan, đơn vị liên quan. Cuốn sách ra đời sẽ là cuốn cẩm nang cho hoạt động kiểm soát, kiểm toán nội bộ của hệ thống QTDND, đưa hoạt động của hệ thống luôn đảm bảo tính tuân thủ và phát triển an toàn, bền vững.
Một số hình ảnh tại buổi tọa đàm
Bảo An
