Năm 2009, trước diễn biến phức tạp của kinh tế thế giới, khó khăn nội tại của kinh tế Việt Nam và biến động của kinh tế thị trường, hoạt động của hệ thống ngân hàng nói chung, Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) nói riêng đã chịu nhiều tác động bất lợi. Trong tháng 11 và đầu tháng 12/2009, nhiều QTDND cơ sở đã rơi vào tình trạng huy động vốn khó khăn, chịu sức ép lớn về cân đối nguồn vốn do giá vàng lên xuống bất thường, tỷ giá đồng USD có biến động, lãi suất huy động của nhiều ngân hàn g tăng cao ảnh hưởng đến tâm lý người gửi tiền…Tuy nhiên, các QTDND cơ sở đã nỗ lực, cố gắng duy trì, tăng trưởng nguồn vốn để đáp ứng nhu cầu vay vốn của thành viên vào dịp cuối năm và bảo đảm khả năng thanh toán, chi trả.
Tính đến 30/11/2009 hệ thống QTDND đã có 1.037 QTDND cơ sở được thành lập và hoạt động tại 56 tỉnh- thành phố trên cả nước; thu hút được gần 1.700.000 thành viên tham gia.
Kết quả hoạt động của các QTDND cơ sở đến 30/11/2009 như sau:
Về nguồn vốn và cơ cấu một số nguồn vốn chủ yếu:
Các QTDND cơ sở đã có tổng nguồn vốn hoạt động là 21.359,9 tỷ đồng, bình quân 20,6 tỷ đồng/Quỹ; so với cuối tháng trước (31/10/2009) giảm 237,8 tỷ đồng (tỷ lệ giảm 1,1%); tuy nhiên so với cùng kỳ năm trước (30/11/2008) tăng 5.133,9 tỷ đồng (tỷ lệ tăng 24%).
Trong tổng nguồn vốn hoạt động thì vốn huy động tiền gửi và vốn vay có số dư là 19.051,9 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 89% so với tổng nguồn vốn).Trong đó :
Vốn huy động tiền gửi là 15.627,1 tỷ đồng chiếm tỷ lệ 73% trong tổng nguồn vốn và 82% trong tổng số vốn huy động tiền gửi và vốn vay. Trong tháng 11/2009, hàng loạt ngân hàng tăng lãi suất huy động khi mức lãi suất cơ bản bằng đồng Việt Nam được điều chỉnh tăng từ 7% lên 8%/năm, giá vàng có những lúc tăng phi mã, tỷ giá đồng USD có biến động đã gây khó khăn cho các QTDND cơ sở trong công tác huy động vốn do người gửi tiền bị ảnh hưởng về tâm lý. Mặc dù các QTDND cơ sở đã kịp thời điều chỉnh mức lãi suất cho phù hợp với cơ chế thị trường để thu hút khách hàng gửi tiền, đảm bảo nguồn vốn hoạt động nhưng vốn huy động tiền gửi vẫn giảm 330,9 tỷ đồng (tỷ lệ giảm 2%) so với tháng trước, tuy nhiên so với cùng kỳ năm trước tăng 3.679,2 tỷ đồng (tỷ lệ tăng 23,5%).
Vốn vay của NHNN và TCTD khác có số dư là 3.424,8 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 16% tổng nguồn vốn và 18% tổng số vốn huy động tiền gửi và vốn vay, tăng so với tháng trước 79,6 tỷ đồng (tỷ lệ tăng 2,3%). Trong tổng số các QTDND cơ sở vay của QTDND Trung ương số tiền là 2.986,7 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ trên 80%), tăng 146 tỷ đồng (5,1%) so với tháng trước, nguyên nhân do các QTDND cơ sở gặp khó khăn về huy động vốn, một số Quỹ không tự cân đối được nguồn vốn để cho vay và chi trả tiền gửi nên phải đi vay để trang trải.
Để tăng cường khả năng tài chính, nhìn chung các QTDND cơ sở có chú trọng hơn trong việc tăng trưởng nguồn vốn tự có, đặc biệt là vốn điều lệ. Tổng số vốn tự có của các QTDND cơ sở là 1.605,9 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 7,5% so với tổng nguồn vốn, tăng 25,1 tỷ đồng (1,6%) so với cuối tháng trước. Trong tổng số vốn tự có vốn điều lệ chiếm 985,4 tỷ đồng (61,3%), tăng so với cùng kỳ năm trước là 229,5 tỷ đồng (tỷ lệ tăng 23,3%).
Về sử dụng vốn và cơ cấu sử dụng vốn:
Các QTDND cơ sở đã sử dụng phần lớn nguồn vốn hoạt động để cho vay đáp ứng nhu cầu vay vốn của thành viên, tạo điều kiện cho các thành viên thực hiện có hiệu quả các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ đặc biệt là các nhu cầu vốn trong thời điểm trước tết nguyên đán. Tính đến 30/11/2009 các QTDND cơ sở đã cho vay với tổng dư nợ là 18.776 tỷ đồng bằng 87,9 % tổng nguồn vốn hoạt động, tăng 4.955,4 tỷ đồng (26,3 %) so với cùng kỳ năm trước; tuy nhiên có giảm 86,2 tỷ đồng (0,46 %) so với cuối tháng trước do trong tháng 11 một số Quỹ gặp khó khăn về nguồn vốn cho vay; nhiều khoản tiền thu nợ đến hạn của thành viên không được luân chuyển cho vay tiếp do nhu cầu chi trả tiền gửi tăng lên.
Trong tổng dư nợ cho vay của QTDND cơ sở thì cho vay ngắn hạn là chủ yếu với số dư 17.401,4 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 92,6%. Dư nợ cho vay trung, dài hạn chiếm tỷ lệ nhỏ bởi nguồn vốn cho vay trung, dài hạn còn hạn chế. Khối lượng tín dụng của các QTDND cơ sở được đầu tư cho lĩnh vực cho vay phục vụ sản xuất nông nghiệp và phát triển ngành nghề chiếm tới 85%, còn lại là đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và cho vay khác của thành viên.
Về chất lượng tín dụng và kết quả kinh doanh:
Để nâng cao chất lượng tín dụng, tăng nhanh vòng quay vốn và đảm bảo cho vay có hiệu quả, các QTDND cơ sở rất chú trọng đến công tác thu hồi nợ đến hạn, quá hạn, vì vậy đến 30/11/2009 tổng số nợ xấu của các QTDND cơ sở chỉ chiếm 94,1 tỷ đồng (tỷ lệ 0,5 %) trong tổng dư nợ cho vay. Đặc biệt trong tháng 11/2009 tỷ lệ nợ xấu của các QTDND cơ sở giảm so với cuối tháng trước 3,5 tỷ đồng (tỷ lệ giảm 3,7%).
Xem xét kết quả kinh doanh của các QTDND cơ sở cho thấy chênh lệch thu chi lũy kế 11 tháng đầu năm 2009 đạt 294,6 tỷ đồng, tăng 33,98 tỷ đồng (13%) so với cuối tháng trước và tăng 33,7 tỷ đồng (11,4%) so với cùng kỳ năm trước. Tính đến 30/11/2009, hầu hết các QTDND cơ sở đều có thu nhập lũy kế lớn hơn chi phí lũy kế, tuy nhiên có hơn 100 QTDND cơ sở có chênh lệch thu chi lũy kế thấp (dưới 50 triệu đồng) do mới thành lập và gặp nhiều khó khăn trong hoạt động.
