QTDND liên xã Cương Gián – Xuân Liên tiền thân là Hợp tác xã Tín dụng xã Cương Gián được thành lập năm 1956. Suốt chặng đường dài hoạt động và phát triển, HTX tín dụng Cương Gián và nay là QTDND Cương Gián đã làm tốt công tác huy động tiền tiết kiệm, cho vay và hỗ trợ phát triển sản xuất, nhiều năm liền được UBND huyện Nghi Xuân tặng giấy khen và UBND tỉnh Hà Tĩnh tặng Bằng khen, Thủ tướng Chính phủ tặng danh hiệu lá cờ đầu toàn Miền Bắc cho HTX tín dụng.
Thực hiện công cuộc đổi mới của Đảng, xóa bỏ cơ chế bao cấp, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, độc lập, tự chủ, tự chịu trách nhiệm kết quả sản xuất kinh doanh và hội nhập quốc tế. Tháng 10 năm 1996, hệ thống các HTX tín dụng được chuyển đổi sang mô hình QTDND theo Luật HTX và Luật các tổ chức tín dụng. Với mục tiêu tương trợ, giúp đỡ thành viên có vốn phát triển sản xuất, mở mang ngành nghề, giải quyết việc làm cho người lao động, xóa đói giảm nghèo, ngăn chặn nạn cho vay nặng lãi ở địa phương. Cuối thời kỳ này các HTX trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn, người lao động tư liệu sản xuất còn hạn chế, tỷ lệ thất nghiệp trong giai đoạn nông nhàn cao, QTDND Cương Gián đã đầu tư cho nhân dân vay mua thuyền máy, ngư cụ để đánh bắt hải sản và cho bà con nông nghiệp mua trâu, bò, máy móc, công cụ sản xuất. Cao điểm lúc đó cả xã có trên 2.000 thuyền nan gắn máy đánh cá trên biển đều được Quỹ cho vay, hỗ trợ. Do đặc thù của xã bãi ngang nên không đóng được thuyền to máy lớn, lại do thiên tai bão tố xảy ra thường xuyên, cộng với ngư trường hải sản ven bờ ngày một cạn kiệt, cho nên bà con ngư dân bán thuyền máy và QTDND cho vay vốn mua máy xay xát đi phục vụ khắp cả hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, đâu đâu, xã nào cũng có người Cương Gián đặt máy xay xát.
Cắt Băng khánh thành phòng giao dịch quỹ tín dụng nhân dân liên xã Cương Gián - Xuân Liên
Tiếp đó có chủ trương nhà nước cho xuất khẩu lao động, QTDND thí điểm cho vay năm hộ, mỗi hộ năm triệu đồng để cho con em đi xuất khẩu lao động, 6 tháng sau con em nhận được lương cao, trả nợ đầy đủ và có dư thừa cho em út đi theo. Tiếp đó Qũy đã mạnh dạn đầu tư cho vay tăng dần từ hộ 5 triệu rồi 50 triệu một hô, rồi 500 hộ được cho vay tăng dần, đến nay QTDND Cương Gián đã cho vay hộ cao nhất là một tỷ đồng. Đây là sự đổi mới thành công nhất của Qũy, cũng từ đây mà con em Cương Gián đi xuất khẩu lao động nhiều và trở thành xã điển hình cho các đơn bạn trong và ngoài tỉnh đến tham quan và học tập kinh nghiệm về hoạt động tín dụng và cho vay đi xuất khẩu lao động và là xã có nền kinh tế phát triển năng động. Đời sống nhân dân được cải thiện, cơ sở vật chất được xây dựng khang trang. Gần đây Qũy lại cho con em vay đi du học cao đẳng, đại học ở nước ngoài như Nhật Bản Hàn Quốc, New Zealand, Úc, Mỹ... Hiện cả xã có trên 2.200 người đang lao động ở nước ngoài và trên 350 em du học, cũng chính là nhờ QTDND là bà đỡ cho sự phát triển kinh tế cho nhân dân xã nhà, từ đó xã mới trở nên giàu có, được nhà nước phong tặng xã anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới. Trải qua 60 năm phát triển và trưởng thành, QTDND liên xã Cương Gián – Xuân Liên đã đi lên bằng chính nội lực của mình và đã đạt được nhiều thành công trong công tác hỗ trợ các thành viên phát triển sản xuất.
Nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ
Thời kỳ năm 2000 đến nay cả thế giới đều lâm vào khủng hoảng kinh tế trầm trọng kéo dài, chưa được kiềm chế. Đảng, Chính phủ đang ra sức khắc phục, kiềm chế lạm phát, song hàng loạt doanh nghiệp lớn nhỏ lao đao, đỏ vỡ và giải thể, một số ngân hàng thương mại nợ xấu cao buộc Chính phủ phải điều chỉnh cho sát nhập và cơ cấu lại nợ. Riêng QTDND Cương Gián phát triển ổn định và nợ xấu gần như không có. Trước đây, QTDND Cương Gián chỉ hoạt động trên địa bàn một xã Cương Gián, đến năm 2011 xét thấy xã Xuân Liên nhân dân còn khó khăn trong việc tiếp cận vốn, Quỹ đã đề xuất lên Đảng ủy, UBND hai xã đồng tỉnh, được Ngân hàng Nhà nước tỉnh Hà Tĩnh cho phép hoạt động liên kết hai xã thành QTDND liên xã Cương Gián – Xuân Liên. Hiện nay, Qũy đã có 3.200 thành viên, vốn điều lệ có gần 10 tỷ đồng, có hai phòng giao dịch tại hai xã trị giá trên 6 tỷ đồng, huy động tiền gửi của dân 180 tỷ đồng, dư nợ cho dân vay 157 tỷ đồng, tiền gửi tại Ngân hàng Hợp tác Việt Nam thường xuyên có từ 25 - 35 tỷ đồng. Năm 2012 lãi ròng 1.785 triệu đồng, năm 2013 lãi ròng 2.522 triệu đồng. Nộp thuế thu nhập doanh nghiệp cho nhà nước bình quân hàng năm từ 400 – 500 triệu đồng. Niềm tự hào lớn nhất là QTDND liên xã Cương Gián – Xuân Liên có đội ngũ cán bộ năng động, sáng tạo và nhiệt tình, đoàn kết, tâm huyết với nghề nghiệp, biết xoay sở trong những lúc khó khăn, gian khổ để lãnh đạo, điều hành mọi hoạt động của đơn vị, ngày càng trưởng thành vượt bậc, giúp đỡ tháo gỡ khó khăn về vốn cho thành viên cũng như nhân dân, doanh nghiệp hai xã và được nhân dân đồng tình, tin tưởng và hưởng ứng, luôn được lãnh đạo Đảng, chính quyền, cơ quan đoàn thể, thôn xóm ủng hộ đắc lực. QTDND liên xã Cương Gián – Xuân Liên được Nhà nước tặng Huân chương lao động hạng ba, thủ tướng chính phủ, Chủ tịch Hiệp hội QTDND Việt Nam trao tặng giải thưởng Bông Lúa Vàng, được Thống đốc NHNN, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tinh, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam tặng nhiều bằng khen và cờ thi đua xuất sắc.
