Hiệp hội quỹ tín dụng nhân dân
Việt Nam

Họ không thể chậm chân hơn được nữa khi danh sách các ngân hàng cổ phần “tốt” đang dần vơi đi.

Cho đến nay, HSBC là ngân hàng nước ngoài duy nhất có sản phẩm dành cho khách hàng cá nhân là tín dụng tiêu dùng, tài trợ mua nhà, mua xe trả góp... Chỉ cần có thu nhập ròng hằng tháng từ 3 triệu đồng trở lên, các cá nhân Việt Nam đã có thể trở thành khách hàng của HSBC với số tiền được vay có thể gấp 10 lần mức thu nhập.

Trong khi các đại gia như Citibank, Deutsche Bank, BNP Paribas, Sumitomo Mitsui Banking Corp... vẫn lắc đầu “không nhận khách hàng cá nhân” thì ngân hàng Standard Chartered (SC) hứa hẹn sẽ chính thức bước chân vào thị trường bán lẻ cuối năm nay. SC đã “sắm” giám đốc phụ trách dịch vụ tài chính cá nhân, và đang ráo riết thiết kế sản phẩm để đưa ra thị trường. Hiện nay, khách cá nhân đến SC chỉ có thể mở tài khoản, gửi - rút tiền, chưa thể mở thẻ hay sử dụng các dịch vụ tín dụng khác.

Tuy nhiên, những ai đã “chơi” với ngân hàng ngoại đều thấy “oải” bởi một loạt qui định khắt khe của các ngân hàng này. Chị Tâm, một khách hàng đến vay tiền mua nhà của một ngân hàng, kể chị phải trả phí giải quyết hồ sơ vay 100 USD, rồi trả tiền để thuê Công ty Bất động sản Hoàng Quân (theo yêu cầu của ngân hàng) tới thẩm định căn nhà thế chấp. Khi nhận thưởng từ cơ quan, chị đến ngân hàng trả trước một phần tiền gốc thì bị phạt 300.000 đồng cộng với một khoản phí (1% trên số tiền trả trước) mà ngân hàng gọi là “phí thanh toán trước hạn khoản vay” vì đã “phá vỡ hợp đồng tín dụng”. Trong khi đó, nếu vay tại các ngân hàng “nội” thì khách hàng không phải trả những loại phí này.

Tuy nhiên, theo chị Tâm, điều chị thích khi giao dịch với ngân hàng ngoại là lãi suất cho vay khá hấp dẫn, chỉ khoảng 12,05%/năm, trong khi lãi vay ở các ngân hàng trong nước đã lên đến 13-14%/năm.

Giới chuyên gia dự đoán, nhờ “bán trễ” nên giá bán cổ phần của một số ngân hàng cho đối tác nước ngoài ở mức khá cao, ngân hàng có được một khoản thặng dư vốn rất lớn để tạo đà cho những đợt tăng vốn sắp tới.

Theo các chuyên gia ngân hàng, mặc dù có sản phẩm bán lẻ nhưng số lượng khách hàng của các ngân hàng nước ngoài sẽ khó lòng tăng cao do “đất” của trụ sở giao dịch có hạn. Văn phòng của HSBC Tp.HCM tại cao ốc Metropolitan thỉnh thoảng cũng xảy ra tình trạng quá tải khi một số khách đến vay tiền phải ngồi chờ có... phòng trống để được tiếp đón.

Theo qui định, muốn mở thêm một chi nhánh, ngân hàng mẹ phải mang vào Việt Nam thêm ít nhất 15 triệu USD, chưa kể khoản đầu tư để xây dựng một văn phòng đúng tiêu chuẩn. Vì vậy, để tấn công vào thị trường bán lẻ, nhiều tập đoàn tài chính đang có kế hoạch mở ngân hàng 100% vốn nước ngoài (có số vốn tối thiểu 75 triệu USD), từ đó sẽ được mở các điểm giao dịch không giới hạn.

Nhưng phương án này xem ra cũng ít khả thi vì các ngân hàng nước ngoài chỉ thích tập trung ở các thành phố lớn, mà ở các thành phố như Hà Nội, Tp.HCM... mật độ ngân hàng đã quá dày đặc, khó có thể tìm chỗ chen chân.

Chính vì vậy, bỏ ra một số tiền để sở hữu cổ phần của các ngân hàng cổ phần trong nước để khai thác thị trường bán lẻ xem ra là con đường ngắn nhất. Ngoại trừ ACB và Sacombank tỉ lệ 30% vốn cổ phần dành cho nhà đầu tư nước ngoài đã được lấp đầy, các ngân hàng khác vẫn còn chỗ trống.

Ngay sau khi Chính phủ ban hành qui định nới lỏng tỉ lệ sở hữu đối với nhà đầu tư chiến lược nước ngoài từ 10% lên 15%, nhiều ngân hàng nước ngoài như HSBC, OCBC, UOB... đã nhấp nhổm quay trở lại bàn thương lượng để mua thêm 5% nữa.

Ông Võ Văn Châu, Tổng giám đốc Ngân hàng Phương Đông, cho biết ngân hàng đang đợi văn bản cho phép chính thức của ngân hàng Nhà nước để nhận khoản tiền bán 10% cổ phần từ Ngân hàng BNP Paribas (Pháp) trước khi bán tiếp 5% cổ phần cho đối tác này. ngân hàng Đông Á sau một thời gian dài đàm phán với Citibank vẫn chưa đi đến kết quả cuối cùng.

Cũng như các ngân hàng nước ngoài khác, Citibank đòi có thêm điều khoản mở là chính phủ cho thêm bao nhiêu họ được mua bấy nhiêu, trong khi Đông Á lại không muốn chỉ phụ thuộc vào một đối tác.

Eximbank sau thời gian dài “mặc cả” cũng đang gút những điều khoản sau cùng với một đối tác “nặng ký”, dự kiến cuối tháng năm sẽ tiết lộ danh tính “bạn đời”.