Hiệp hội quỹ tín dụng nhân dân
Việt Nam

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan, đơn vị liên quan tập trung thực hiện thành công nhiệm vụ cơ cấu lại hệ thống QTDND theo Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 - 2020”.

Tiếp tục củng cố, phát triển hệ thống QTDND hoạt động an toàn, lành mạnh, hiệu quả 

Mạnh tay xử lý QTDND yếu kém

Theo đánh giá của giới chuyên môn, thời gian qua hệ thống QTDND đã liên tục được củng cố, phát triển theo định hướng, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển loại hình TCTD hợp tác xã, góp phần tạo nguồn vốn phục vụ thành viên phát triển sản xuất, kinh doanh, nâng cao đời sống, tạo công ăn việc làm và góp phần xóa đói, giảm nghèo, hạn chế tình trạng cho vay nặng lãi ở khu vực nông thôn. Tuy nhiên, vẫn còn một số QTDND có biểu hiện xa rời tôn chỉ và mục đích hoạt động, vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến ổn định chính trị, trật tự xã hội trên địa bàn và an toàn hoạt động của QTDND. Hành lang pháp lý cho hoạt động của QTDND còn thiếu và chưa đồng bộ. Ở một số nơi, chính quyền địa phương các cấp còn thiếu sự quan tâm phối hợp trong công tác quản lý nhà nước, xử lý kịp thời sai phạm.

Trước tình trạng này, vào trung tuần tháng 3, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 06/CT-TTg về việc tăng cường giải pháp nhằm đảm bảo an toàn hoạt động, củng cố vững chắc hệ thống QTDND, trong đó nhấn mạnh đến sự phối hợp giám sát, kiểm tra cũng như xử lý dứt điểm các quỹ hoạt động yếu kém. Tại Chỉ thị này, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu NHNN Việt Nam hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, quy định về an toàn hoạt động, quản lý, điều hành, quản trị rủi ro và các quy định khác đối với hệ thống QTDND phù hợp với quy định hiện hành của pháp luật.

Để khắc phục tình trạng trên, đảm bảo cho hệ thống QTDND hoạt động ổn định, an toàn và phát triển bền vững, đúng mục tiêu, đúng tính chất, nguyên tắc của loại hình TCTD hợp tác, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan, đơn vị liên quan tập trung thực hiện thành công nhiệm vụ cơ cấu lại hệ thống QTDND theo Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 - 2020” ban hành kèm theo Quyết định số 1058/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ theo định hướng tiếp tục chấn chỉnh, củng cố và nâng cao mức độ an toàn, hiệu quả của QTDND hiện có, đi đôi với mở rộng vững chắc các QTDND mới ở khu vực nông thôn.

Đồng thời, nâng cao năng lực, trình độ, đặc biệt là ý thức chấp hành pháp luật của đội ngũ cán bộ quản trị, điều hành QTDND cũng như phát huy vai trò, trách nhiệm kiểm soát, kiểm toán nội bộ của QTDND. Từ đó, đảm bảo QTDND hoạt động an toàn, hiệu quả, theo đúng tôn chỉ, mục đích, nguyên tắc hoạt động và quy định của pháp luật. “Tăng cường vai trò, trách nhiệm, công tác phối hợp của các cơ quan quản lý nhà nước nhằm ngăn ngừa, hạn chế, và kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm pháp luật; tập trung xử lý dứt điểm các QTDND yếu kém nhằm giữ vững ổn định chính trị, trật tự xã hội và an toàn hệ thống các TCTD; nghiên cứu, hoàn thiện cơ sở pháp lý đối với hoạt động của QTDND, cơ chế xử lý đối với QTDND yếu kém”, là những mục tiêu mà người đứng đầu Chính phủ đặt ra tại Chỉ thị 06.

Các bộ, ngành cùng hợp sức giám sát

Để đạt được những mục tiêu trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tất cả các bộ, ngành liên quan cùng UBND các tỉnh thành phải hợp sức bằng những giải pháp đồng bộ quyết liệt, đưa hoạt động QTDND vào khuôn khổ, phát huy hiệu quả mô hình này. Cụ thể, đối với NHNN Việt Nam, tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, quy định về an toàn hoạt động, quản lý, điều hành, quản trị rủi ro và các quy định khác đối với hệ thống QTDND phù hợp với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các TCTD; đổi mới cơ chế quản lý hệ thống QTDND theo hướng phân cấp theo quy mô tài sản, điều kiện quản trị rủi ro và năng lực cán bộ. Đồng thời triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án “Củng cố và phát triển hệ thống QTDND đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”.

Thủ tướng cũng lưu ý NHNN Việt Nam tập trung xử lý theo thẩm quyền các QTDND yếu kém bằng các hình thức sáp nhập, hợp nhất, giải thể hoặc bằng một số biện pháp khác theo đúng quy định của pháp luật, trên nguyên tắc thận trọng, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người gửi tiền và giữ vững sự ổn định, an toàn hệ thống, đảm bảo an ninh, trật tự tại địa phương. Đặc biệt, cần nâng cao vai trò quản lý nhà nước, tăng cường công tác thanh tra, giám sát, kiểm tra ở cấp trung ương và địa phương về hoạt động tín dụng, cấp phép hoạt động, tái cơ cấu gắn với xử lý nợ xấu của các QTDND, xử lý các QTDND yếu kém hiện nay…

Với các bộ, ngành khác như Bộ Tài chính, Thủ tướng yêu cầu chủ trì, phối hợp với NHNN và các cơ quan liên quan nghiên cứu, sửa đổi theo thẩm quyền các quy định để tạo điều kiện cho các tổ chức (TCTD, Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam...) tham gia xử lý QTDND yếu kém; nghiên cứu đề xuất việc ban hành, sửa đổi các chính sách về thuế để khuyến khích phát triển QTDND tại vùng nông thôn, vùng khó khăn theo định hướng, giải pháp đã quy định tại Quyết định số 1058/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ… Về phía Bộ Công an tích cực, chủ động phối hợp với NHNN Việt Nam và chính quyền địa phương trong việc xử lý kịp thời các vi phạm pháp luật trong hoạt động của các QTDND; chỉ đạo công an địa phương hỗ trợ, phối hợp với cơ quan chức năng trong việc thu hồi vốn, tài sản của các QTDND theo quy định của pháp luật...  

Tại Chỉ thị 06, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải tích cực, chủ động phối hợp với NHNN Việt Nam trong việc giám sát, hỗ trợ QTDND trên địa bàn. Song song với đó, tăng cường, chủ động công tác tuyên truyền, ổn định tâm lý người dân, đảm bảo tình hình an ninh trật tự trên địa bàn khi có vấn đề nảy sinh và đấu tranh với các thông tin sai lệch gây tâm lý hoang mang, ảnh hưởng đến an toàn hoạt động của hệ thống QTDND. Đồng thời phải chỉ đạo chính quyền các cấp quận, huyện, phường, xã tăng cường quản lý nhà nước về cán bộ nhân sự làm việc tại các QTDND, ngăn ngừa các vi phạm, rủi ro đạo đức. Mặt khác, phối hợp với NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố tăng cường quản lý hoạt động của QTDND đảm bảo ổn định, lành mạnh phù hợp quy định pháp luật và định hướng phát triển chung của hệ thống QTDND...

Theo các chuyên gia kinh tế, động thái liên tục ban hành Chỉ thị chấn chỉnh hoạt động của QTDND từ Chính phủ, NHNN với giải pháp đồng bộ sẽ đưa mô hình tổ chức này hoạt động an toàn, minh bạch và hiệu quả hơn. Đặc biệt, tại Chỉ thị 06 của Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh vai trò phối hợp của các bộ, ngành liên quan, nhất là cơ quan chính quyền địa phương là rất quan trọng. “Thời gian qua, cơ chế phối hợp của các cơ quan quản lý với chính quyền địa phương chưa thực sự chặt chẽ, nhuần nhuyễn, dẫn đến việc khi xảy ra rủi ro của QTDND nào đó thì sự vào cuộc khắc phục, xử lý vẫn còn chậm…”, một chuyên gia dẫn chứng thêm.

Khẳng định vai trò của mô hình QTDND là rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế nông nghiệp – nông thôn, tuy nhiên theo TS. Võ Trí Thành, với sự thiếu chuyên nghiệp của các QTDND như hiện nay, nếu không quyết liệt xử lý sẽ tạo ra hệ lụy. “Bài học quá khứ cho thấy đối với lĩnh vực tài chính mức độ rủi ro lan tỏa rất nhanh nên không thể chủ quan được. Do đó, thời gian tới cần tăng cường năng lực thanh tra, giám sát đối với hoạt động của hệ thống QTDND, nâng cao năng lực, trình độ, kỹ năng của cán bộ nhất là chú trọng đầu tư công nghệ… để mô hình QTDND như là một người chơi tài chính chuyên nghiệp”. Vị chuyên gia này cũng lưu ý và cho rằng, việc ứng dụng CNTT vừa cải tiến năng suất lao động, vừa giúp cho việc kiểm soát rủi ro tốt hơn khi hệ thống thông tin cập nhật, báo cáo đầy đủ, chính xác giúp cho cơ quan quản lý cũng như quản trị điều hành của QTDND cũng thuận lợi hơn.