Tới dự Hội nghị có các đồng chí Lãnh đạo đại diện Văn phòng TW Đảng, Văn phòng Chính phủ, Ban Kinh tế TW, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, các Bộ, Ngành có liên quan, một số tổ chức chính trị, xã hội, đại diện lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh, thành phố trên cả nước; lãnh đạo cấp ủy, Ủy ban nhân dân các quận, huyện, phường, xã nơi tập trung nhiều QTDND; các đồng chí thành viên HĐQT, Ban kiểm soát, Ban Tổng giám đốc Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam; Hiệp hội QTDND Việt Nam; đại diện các QTDND cơ sở tiêu biểu trên cả nước, đại diện một số tổ chức quốc tế có hợp tác, hỗ trợ cho hệ thống QTDND. Về phía NHNN có các Đ/c nguyên là Lãnh đạo Ngành đã nghỉ hưu qua các thời kỳ, các Đ/c trong Ban Cán sự Đảng, Ban lãnh đạo NHNN; các Đ/c đại diện Đảng ủy Cơ quan NHTW, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam, Công đoàn NHTW, Đoàn Thanh niên NHTW, đại diện Lãnh đạo các Vụ, Cục, đơn vị trực thuộc NHNN, đại diện Lãnh đạo đơn vị và lãnh đạo Thanh tra, giám sát NHNN Chi nhánh tỉnh, thành phố…
Báo cáo tổng kết triển khai thực hiện Chỉ thị số 57-CT/TW của Bộ Chính trị, Đ/c Đặng Thanh Bình, Uỷ viên Ban cán sự Đảng, Phó Thống đốc NHNN VN cho biết thực hiện chủ trương của Ban Bí thư Trung ương Đảng về xây dựng mô hình TCTD hợp tác, ngày 27/7/1993, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 390/TTg cho phép triển khai “Đề án thí điểm thành lập Quỹ tín dụng nhân dân”. Sau 7 năm triển khai thí điểm, những kết quả quan trọng đạt được đã khẳng định chủ trương đúng đắn về phát triển mô hình quỹ tín dụng nhân dân (QTDND). Tuy nhiên, qua thời gian thí điểm đã bộc lộ nhiều tồn tại, bất cập, thể hiện qua chất lượng hoạt động của các QTDND cơ sở còn yếu kém; trong khi đó mối liên kết trong hệ thống từ QTDTW đến QTDND khu vực để hỗ trợ cho các QTDND cơ sở hoạt động an toàn và phát triển bền vững lại chưa vững chắc. Trên cơ sở đánh giá, nhận thức đúng đắn, nhìn nhận khách quan về những tồn tại, yếu kém trong hoạt động và thấy rõ sự cần thiết phải tập trung thực hiện củng cố, chấn chỉnh hoạt động của cả hệ thống QTDND cũng như đối với từng tổ chức trong hệ thống sau tổng kết thí điểm, Bộ chính trị đã ban hành Chỉ thị 57 về củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống QTDND với mục tiêu phát huy kết quả to lớn mà hệ thống QTDND đạt được trong giai đoạn thí điểm, khắc phục những bất cập, hạn chế; kết quả nổi bật là hoạt động khai thác nguồn vốn tại chỗ, góp phần đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đời sống của các thành viên; thực hiện mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, hạn chế nạn cho vay nặng lãi ở khu vực nông thôn; bước đầu khẳng định sức sống của loại hình tổ chức tín dụng là Hợp tác xã; đồng thời khắc phục những tồn tại, yếu kém trong quá trình hoạt động của hệ thống QTDND.
Sau hơn 12 năm thực hiện Chỉ thị số 57, hoạt động của hệ thống QTDND ngày càng ổn định, tăng trưởng bền vững, khẳng định chủ trương củng cố, chấn chỉnh, hoàn thiện và phát triển hệ thống QTDND là đúng hướng, đáp ứng mục tiêu phát triển loại hình kinh tế hợp tác xã kiểu mới trong lĩnh vực ngân hàng, nhằm hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn; khẳng định được uy tín của hệ thống QTDND đối với cấp ủy, chính quyền địa phương, cộng đồng dân cư và tổ chức quốc tế. Những kết quả nổi bật trong thời gian triển khai thực hiện Chỉ thị 57 thể hiện trên các mặt sau:
Thứ nhất, việc tổ chức quán triệt và triển khai Chỉ thị 57 đã được thực hiện một cách bài bản, nghiêm túc trên toàn quốc. Chính phủ đã ban hành Quyết định số 135/2000/QĐ-TTg phê duyệt đề án củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống QTDND, đồng thời ban hành các Nghị định về tổ chức và hoạt động của QTDND tạo nền tảng pháp lý cho việc tiếp tục củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống này.
NHNN đã tổ chức phối hợp tốt với các Bộ, ngành ở Trung ương và cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai đồng bộ, liên tục các hoạt động nhằm củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của các QTDND bên cạnh việc xây dựng và ban hành một cách đồng bộ hệ thống cơ chế, chính sách để điều chỉnh, tổ chức và hoạt động của hệ thống Trung ương đến cơ sở.
Thứ hai, hệ thống QTDND đã hoàn thiện mô hình hệ thống QTDND 2 cấp, khắc phục được mối liên kết lỏng lẻo của mô hình 3 cấp trước đây. Công tác điều hoà vốn trong hệ thống QTDND được cải thiện, linh hoạt hơn do giảm bớt khâu trung gian. Hệ thống mạng lưới của QTDTW đã được mở rộng, tiếp cận gần hơn các QTDND cơ sở; tính liên kết trong hệ thống được tăng cường rõ rệt, góp phần nâng cao công tác hỗ trợ các thành viên là QTDND cơ sở. Khả năng ứng cứu, xử lý các sự cố trong hệ thống nhanh nhạy, kịp thời hơn, hỗ trợ khả năng thanh khoản kịp thời cho các QTDND cơ sở trong những trường hợp cần thiết.
Cùng với đó, Hiệp hội QTNND đã được thành lập và hoạt động, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống QTDND và bảo vệ quyền lợi của các QTDND thành viên. Tại một số địa phương, các thiết chế bảo đảm an toàn hệ thống đã bước đầu được hình thành để chuẩn bị cơ sở cho việc tiếp tục triển khai trên phạm vi toàn quốc nhằm bảo đảm tốt hơn cho an toàn trong hoạt động của hệ thống QTDND.
Thứ ba, cùng với sự hoàn thiện về mô hình, những yếu kém của hệ thống QTDND cơ sở đã khắc phục được một bước cơ bản; công tác quản trị điều hành của các QTDND đã có được những tiến bộ trên nhiều mặt, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ đã có sự cải thiện rõ rệt. Quy mô và chất lượng hoạt động của hệ thống QTDND có sự tăng trưởng bền vững đã góp phần đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh của các thành viên, nâng cao đời sống của người dân nông thôn; thực hiện mục tiêu xóa đói giảm nghèo, góp phần quan trọng trong việc phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn, xây dựng nông thôn mới.
Thứ tư, với tư cách là cơ quan quản lý hoạt động của hệ thống QTDND. Ngân hàng Nhà nước đã tích cực phối hợp với các Bộ, ban, ngành từ trung ương đến địa phương trong quản lý, giám sát nhằm thúc đẩy hoạt động của hệ thống QTDND phát triển đúng hướng và hiệu quả. Cùng với đó, sự chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền địa phương đã đóng góp tích cực vào việc củng cố, chấn chỉnh và phát triển hoạt động đúng hướng của mô hình QTDND, góp phần xử lý một bước cơ bản các tồn tại của các tổ chức này.
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đánh đã giá cao những kết quả đạt được trong việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 57-CT/TW ngày 10/10/2000 của Bộ Chính trị về củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống QTDND. Phó Thủ tướng đánh giá cao những công việc mà Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các cấp Ủy, chính quyền địa phương, các Bộ, ngành đã thực hiện cùng với sự nỗ lực của toàn thể cán bộ, nhân viên hệ thống QTDND để hoàn thiện và thúc đẩy sự phát triển của mô hình kinh tế hợp tác này. Sau quá trình củng cố, chấn chỉnh và tiếp tục phát triển hệ thống QTDND theo Chỉ thị 57, hoạt động của hệ thống QTDND đã có những chuyển biến tích cực, năng lực quản lý đã có những cải thiện rõ rệt, hiệu quả hoạt động cũng đã có nhiều tiến bộ, đáp ứng được một phần nhu cầu tài chính cho hoạt động sản xuất, đời sống của người dân ở khu vực nông thôn trên tinh thần hợp tác, tương trợ, qua đó góp phần nhất định vào việc ổn định và phát triển cộng đồng, khẳng định được vị trí của hệ thống QTDND đối với phát triển nông nghiệp, nông thôn, thay đổi bộ mặt cộng đồng và đặc biệt đã khẳng định được vai trò của tín dụng hợp tác trong xóa đói, giảm nghèo.
Hoạt động của hệ thống QTDND ngày càng đi vào ổn định và tăng trưởng bền vững, khẳng định chủ trương củng cố, chấn chỉnh, hoàn thiện và phát triển QTDND là đúng hướng, đáp ứng mục tiêu phát triển loại hình kinh tế HTX kiểu mới hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng nhằm hỗ trợ phát triển nông nghiệp - nông thôn, khẳng định được uy tín của hệ thống QTDND đối với cấp uỷ, chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư cũng như đối với các tổ chức quốc tế.
Tuy nhiên, tổng kết thực hiện Chỉ thị 57 cũng cho thấy, trong quá trình triển khai, cũng như kết quả triển khai vẫn còn những vấn đề, nội dung cần tiếp tục được quan tâm, xử lý nhằm định hướng tốt hơn cho sự phát triển của hệ thống bao gồm Ngân hàng Hợp tác xã và các QTDND cơ sở.
Để đảm bảo thúc đẩy hệ thống QTDND theo đúng tinh thần chỉ đạo của Đảng, Phó Thủ tướng đã chỉ ra những công việc cần tiếp tục triển khai trong thời gian tới, đó là: (i) Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần quan tâm chỉ đạo các sở, ban, ngành, đơn vị trực thuộc thực hiện tốt vai trò quản lý Nhà nước đối với hoạt động của QTDND; tập trung, tạo điều kiện cả về cơ chế, chính sách và cơ sở vật chất để các QTDND hoạt động an toàn, hiệu quả; kịp thời phối hợp xử lý các QTDND hoạt động kém an toàn, có vấn đề nổi cộm. (ii) Các Bộ, ngành có liên quan theo chức năng, nhiệm vụ của mình xử lý các việc thuộc chính sách, chế độ liên quan đến việc hỗ trợ hoạt động của QTDND như: Chính sách thuế và cơ chế tài chính đối với QTDND; chế độ lương, thưởng; việc cấp đất, giao đất, cho thuê đất để Ngân hàng Hợp tác xã và các QTDND có điều kiện xây dựng trụ sở; quy chế phối hợp quản lý, hỗ trợ QTDND… (iii) NHNN tập trung làm tốt việc nghiên cứu, sửa đổi, hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến tổ chức, hoạt động của Ngân hàng Hợp tác xã và QTDND; Tiếp tục phối hợp với các Bộ, Ngành liên quan và cấp ủy, chính quyền địa phương trong củng cố, hoàn thiện và phát triển mô hình hệ thống QTDND; Xây dựng Ngân hàng Hợp tác xã là ngân hàng đầu mối của hệ thống TCTD là Hợp tác xã với mục tiêu hoạt động chính là đảm bảo an toàn cho hoạt động của hệ thống QTDND; Xây dựng các QTDND thành các định chế tài chính hoạt động độc lập, tự chủ, tuân thủ theo các quy định của pháp luật, hoạt động an toàn, hướng tới mục tiêu tương trợ thành viên phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao đời sống; Xây dựng Hiệp hội QTDND thật sự là tổ chức đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho Ngân hàng Hợp tác xã và QTDND…
Phát biểu tại Hội nghị, Đ/c Nguyễn Văn Bình - Thống đốc NHNN đã cảm ơn sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và sự phối hợp của các Bộ, Ngành, chính quyền địa phương trong việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 57-CT/TW của Bộ Chính trị. Thống đốc NHNN cho biết trong thời gian tới, NHNN sẽ phối hợp cùng các Bộ, ngành và Tỉnh ủy, Thành ủy, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tiếp tục xây dựng, hoàn thiện, phát triển hệ thống QTDND từ nay với tên gọi mới hệ thống Ngân hàng Hợp tác xã hoạt động hiệu quả, vững chắc, đóng góp tích cực hơn nữa vào sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội và công cuộc xóa đói, giảm nghèo của đất nước.
Thống đốc NHNN đã thể hiện quyết tâm xây dựng Hệ thống Ngân hàng hợp tác xã sẽ trở thành một bộ phận quan trọng trong hệ thống các TCTD nhằm góp phần đáp ứng nhu cầu vốn trong khu vực nông thôn và từng bước tại khu vực đô thị trên cơ sở các nguyên tắc tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau nhằm khuyến khích tiết kiệm, sử dụng có hiệu quả nguồn vốn tiết kiệm của các thành viên để hỗ trợ các nhu cầu về vốn cho sản xuất, kinh doanh, cải thiện đời sống của các thành viên, hướng tới phục vụ người nghèo, người có thu nhập thấp, các doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ, góp phần thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển nông nghiệp - nông thôn, hạn chế tình trạng cho vay nặng lãi, đảm bảo an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững; Đồng thời góp phần thúc đẩy sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể, trong đó nòng cốt là các HTX theo chủ trương của Đảng và Nhà nước. Trên cơ sở đó, trong thời gian tới cần tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ sau: Tiếp tục hoàn thiện, phát triển hệ thống TCTD là hợp tác xã, đảm bảo hoạt động an toàn, ổn định; gắn với việc thực hiện Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng trong giai đoạn 2011 -2015”; NHNN tập trung xây dựng các cơ chế, chính sách và hành lang pháp lý đồng bộ, phù hợp để hỗ trợ các TCTD là hợp tác xã phát triển theo đúng nguyên tắc hợp tác xã, khuyến khích hệ thống các TCTD là hợp tác xã phát triển, hoạt động an toàn, bền vững; trong đó, cần chú ý xây dựng các quy chế về an toàn vốn, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro, quy chế cho vay,… phù hợp với đặc thù hoạt động của QTDND; Các Bộ, ngành tiếp tục hỗ trợ, giúp đỡ, tạo điều kiện về chính sách hỗ trợ đối với QTDND; Tỉnh ủy, Thành ủy, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tiếp tục quan tâm chỉ đạo việc xây dựng, hoàn thiện và phát triển QTDND trên địa bàn. Thống đốc NHNN giao Giám đốc NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố tham mưu cho Tỉnh ủy, Thành ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố về các nội dung liên quan nêu trên…
Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc NHNN đã trao tặng bằng khen của Thống đốc NHNN cho một số tập thể, cá nhân trong và ngoài Ngành có thành tích trong triển khai thực hiện Chỉ thị số 57-CT/TW ngày 10/10/2000 của Bộ Chính trị về củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống QTDND.
Kết thúc Hội nghị Tổng kết triển khai thực hiện Chỉ thị số 57-CT/TW ngày 10/10/2000 của Bộ Chính trị, Thống đốc NHNN đã trao Giấy phép thành lập và hoạt động Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam cho đại diện Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam. Ngay sau đó, Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam đã long trọng tổ chức Lễ khai trương hoạt động Ngân hàng Hợp tác xã.
